Świdnik

Wioska (660 mieszk.) w gminie Łukowica, malowniczo położona wśród sadów i wzniesień ?Doliny Kwitnących Jabłoni?.

Sławę swą zawdzięcza uroczemu dworkowi, który uchodzi za jeden z najlepszych przykładów szlacheckiego budownictwa rezydencjonalnego w Małopolsce.
Świdnik był wzmiankowany po raz pierwszy w XIV w. jako wieś rycerska.  W 1 połowie XV w. należał do Leszka ze Świdnika, później właścicielem tych włości został Żegota Gaboński herbu Janina. Świdnik należał wówczas do parafii w Podegrodziu. Kolejnymi dziedzicami wsi byli Rogowscy z Rogów, Sędzimirowie z Łukowicy, a potem Wielogłowscy, którzy byli budowniczymi obecnego dworu. O Świdniku było głośno w okresie reformacji, kiedy gospodarzyli tutaj Rogowscy z Rogów, zwolennicy arianizmu, aktywnie propagujący szesnastowieczne nowinki religijne. Przedstawiciel tego rodu Marcin Rogowski stworzył w Świdniku zbór ariański.  Być może jego pozostałością jest niewielka piwnica o kamiennym sklepieniu znajdująca się w parku podworskim, choć zdaniem innych badaczy jest to pozostałość tzw. lamusa. 
Pod koniec XIX w. w Świdniku było 26 domów i 123 mieszkańców.
Dwór w Świdniku, zbudowany przez rodzinę Wielogłowskich jest jednym z najcenniejszych przykładów nieobronnego dworku alkierzowego w Małopolsce.  Jak informuje napis na belce stropu został wzniesiony w 1752 r. „Błogosławię domowi temu, budowanemu 1752 dn. 7X i wszystkim mieszkańcom jego”. Jest to budowla o wyjątkowo harmonijnych proporcjach i pięknej, malowniczej bryle, którą ożywiają wysunięte przed lico muru kwadratowe, narożne alkierzyki, nakryte osobnymi daszkami ze sterczynami. Dwór wzniesiony jest z bali modrzewiowych (choć obecnie ściany są otynkowane), zbudowano go na planie prostokąta.  Wnętrze założono na dwu traktach. Na osi środkowej od strony północnej znajduje się obszerna sień, poprzedzona wejściem z portykiem kolumnowym, a od południa salon z klasycystycznym kominkiem. W jednym z bocznych pomieszczeń znajduje się kominek o bogatym zdobieniu. Pierwotnie dwór był prawdopodobnie nakryty dachem łamanym tzw. polskim, natomiast podczas remontu zmieniono go na prosty dach czterospadowy. Uroku dodaje drewniany gont pokrywający zarówno zasadniczą część budynku, jak i alkierzyki. Ostatnią jego dziedziczką, do 1946 r. była Marianna z Walterów Śmiałowska. Po wojnie dwór pozbawiony właścicieli i opiekunów niszczał i podupadał. Użytkowały go różne instytucje, niezbyt kwapiące się do remontu zabytkowej budowli. Miała tu siedzibę Rada Gromadzka, szkoła, ośrodek wczasowy. Przeprowadzono dwa remonty, z których najważniejszy w latach 1978-1980. Po licznych perturbacjach (przez pewien czas stanowił majątek gminy) kupili go państwo Twardowscy z sąsiedniej Owieczki. Zainwestowali weń dorobek życia i pomału doprowadzają do świetności, wynajmując na wesela i inne uroczystości. Dookoła znajduje się park podworski, można tu zobaczyć wiekowe drzewa: dęby, lipy i jesiony. 
Kilkaset metrów na płd.-zach. od dworu, za niewielkim potoczkiem znajduje się mogiła nieznanego żołnierza (niemieckiego). Został on przypadkowo zastrzelony przez swojego towarzysza broni podczas walk w styczniu 1945 r.
Przy drodze do Łukowicy stoi zabytkowa kuźnia z końca XIX w.
 

Warte uwagi

Patronat medialny

Partnerzy